وقعة صفین (کتاب)وقعة صفین اثر ابوالفضل، نصر بن مزاحم بن سیار منقری ، متوفی ۲۱۲ ق از قدیمی‌ترین و معروفترین اسناد تاریخی است که درباره جنگ صفین نگاشته شده و بدست ما رسیده است. کتاب با قلمی روان به نقل حوادث کوفه و دمشق در عصر خلافت حضرت علی علیه‌السّلام پرداخته است. مؤلف با امانتی خاص سخنان امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام و یاران آن حضرت و معاویه و طرفدارانش را آورده است. ۱ - ساختار و گزارش محتواکتاب علاوه بر حوادث تاریخی و نقل سخنرانی‌ها، به نقل اشعار حماسی و اشعاری که به مناسبت‌های مختلف سروده شده نیز پرداخته است. به دلیل صداقت مؤلف در بیان حوادث، نسبت شیعه بودن به ایشان داده‌اند که این نسبت درست به نظر می‌رسد. مؤلف در آغاز به بیان مقدمات جنگ صفین پرداخته و سپس با دقتی خاص صحنه جنگ را به تصویر می‌کشد و جزئیات صحنه جنگ را نقل می‌کند و در این میان به نقل گفته‌ها، سخنرانی‌ها، نامه‌ها و اشعار هر دو جبهه می‌پردازد. مولف، به دور از هر گونه تعصب، افراط و تفریط با آرامش خاص به نقل جریانات و واقعیات تاریخی می‌پردازد و در همه حال هماهنگی و انسجام میان حوادث را از یاد نبرده و تصویری حقیقی و جالب و گسترده از حوادث آن زمان ارائه می‌دهد. ۲ - وضعیت کتاباین کتاب به فارسی نیز ترجمه شده و با نام سندس و استبرق به چاپ رسیده است. ۳ - نسخه‌های کتاب۱. برای اولین بار این کتاب در سال ۱۳۰۱ هجری در ایران به چاپ رسیده است. ناشر آن نیز سید فرج الله کاشانی است و در پایان این چاپ یک مثنوی و مجموعه اشعاری در اخلاق و حکمت و موعظه و مدح حضرت امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام آمده است. کتاب در هشت جلد نوشته شده که در آغاز هر جلد سند این کتاب تا نصر بن مزاحم، مؤلف کتاب، ذکر شده است. ۲. کتاب وقعه صفین برای بار دوم در بیروت ، سال ۱۳۴۰ هجری در چاپخانه عباسیه به چاپ رسید. ناشر در این چاپ تمام اسانید کتاب و برخی از نصوص و اشعار را حذف نموده و در حقیقت این چاپ، خلاصه شده کتاب می‌باشد. ۳. ابن ابی الحدید، شارح نهج البلاغه ، این کتاب را در بخش‌های مختلف کتاب خود آورده و در هر بحثی به مناسبت، از این کتاب شاهد آورده و بجز بیست و چند صفحه، تمام این کتاب را در شرح نهج البلاغه اش آورده است. ۴. در سال ۱۳۴۳ نیز با نام «نخبة المحدثین فی وقعة الصفین» در چاپخانه مجله آزادی در آمریکا به چاپ رسیده است. ۴ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |